Xwendina Jîngehî ji Bernameya Rêveberiya Xweser a Demokratîk ji bo Piştgiriya Cotkaran bi Sîstemên enerjiya Tavê

Di pêngaveke de ku armanc dike pirsgirêkên jîngehê çareser bike û girêdayîbûna bi ssotemeiyê re kêm bike, Rêveberiya Xweser a Bakur û Rojhilatê Sûriyê gaveke plankirî da destpêkirin da ku piştgiriyê bide cotkaran di sektora çandiniyê de ku derbasî enerjiya rojê bibin. Li gorî biryarek ku ji hêla Encumena Çandinî û Aborî ya Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê ve hatî dayîn, mekanîzmaya dravdanê di sê qonaxan de hate destnîşankirin. Weke tê zanîn sektora çandiniyê yek ji sektorên herî mezin ên ku enerjiyê dixwe ye, ji ber ku avdanî, hilanîn û veguhastinê li ser çavkaniyên enerjiya sotemeniyê ye, nemaze sotemeniyên dîzl, disekinin. Bi pirsgirêkên jîngehê yên cîhanî û krîza guherîna avhewayê re, hewcedariya pejirandina alternatîfên paqij û domdar, bi taybetî enerjiya rojê, wekî çareseriyek pratîkî ji bo kêmkirina emisyonan û bidestxistina çandiniya domdar derketiye holê. Girîngiya destpêşxeriyan û bernameyan ji bo piştgiriya cotkaran di veguherîna pergalên enerjiya rojê de bi hevsengiya wan di navbera zêdekirina hilberîna çandiniyê û parastina jîngehê de tê ronî kirin. Ev gav di çarçoveya rêgezên Rêveberiya Xweser de ji bo veguherîna çandiniya domdar û dostane ya avhewayê tê, ku li ser enerjiya paqij disekine da ku xerckirina çavkaniyên xwezayî kêm bike û domdariya wan ji bo nifşên pêşerojê misoger bike. li gorî Armancên Pêşkeftina Domdar. Li gorî daneyên fermî, li herêma Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê zêdetirî 20,000 bîrên çandiniyê hene, ku rêjeyek mezin ji wan bi sotemeniyê û jeneratorên dîzel dixebitin. Bandora wan a li ser jîngehê dikare di van aliyan de were kurtkirin: - Derketina karbonê û guherîna avhewayê: Jeneratorên dîzel, ji bilî oksîtên nîtrojenê û karbonmonoksîtê, gelek karbondîoksît berdidin. Qirêjiya hewayê û bandorên tenduristiyê: Ji bilî gazan, jeneratorên dîzel perçeyên zirav berdidin ku dibin sedema nexweşiyên nefes û dil. Berevajî vê, enerjiya rojê di dema xebitandinê de tu qirêjiyê çênake, kalîteya hewayê baştir dike û tenduristiya giştî diparêze. - Qirêjiya ax û avê: Rijandina petrolê ji jeneratorên dîzel ax û ava binê erdê bi hîdrokarbonan qirêj dike. Ji hêla din ve, sîstema enerjiya rojê di dema xebitandinê de tu qirêjiyê çênakin. - Qirêjiya deng: Jeneratorên dîzel deng derdixin, lê sîstema enerjiya rojê bêdeng dixebitin, hawîrdorek bêdengtir diafirînin. Li gorî berawirdkirinê. feydeyên karanîna pergala enerjiya rojê derdikevin pêş, ku ev tişt bi dest dixin: - Kêmkirina lêçûnên xebitandinê. Her çend lêçûna destpêkê ya sazkirina sîstema enerjiya rojê zêde be jî, ew lêçûnên enerjiyê li gorî dîzelê ji %30 heta %70 kêm dikin. - Aramiya enerjiyê sîstema enerjiya rojê di tevahiya rojê de çavkaniyek enerjiyê ya sabît peyda dikin, hewcedariya veguhestina sotemeniyê ji holê radikin û xetera qutbûna avdanê ji ber kêmbûna sotemeniyê kêm dikin. - Baştirkirina karîgeriya avdanê û çandiniya jîr. Enerjiya rojê entegrekirina teknolojiyên avdanê yên nûjen ên wekî avdana dilop û avdana jîr hêsan dike, xerckirina avê kêm dike û hilberînê zêde dike. - Baştirkirina kalîteya jiyanê li deverên gundan bi rêya hawîrdorek paqij û bêdeng. - Zêdekirina ewlehiya avê bi rêya xebata pompê ya sabît bêyî hewcedariya sotemeniyê. - Kêmkirina belavbûna gazên serayê yên ku dibin sedema guherîna avhewayê. - Kêmkirina qirêjiya hewa û avê ya ji ber rijandina sotemeniyê û bermayiyên mazotê. - Jiholêrakirina dengê ku bi xebitandina jeneratorên kevneşopî ve girêdayî ye. Feydeyên rasterast ên vê pergalê ji bo çandiniyên çandiniyê wiha têne destnîşankirin: Guhertina enerjiya rojê ji bo avdanê bandorek erênî li ser kalîte û hilberîna çandiniyan dike, ji ber ku ew: Avdana birêkûpêk peyda dike, ku şilbûna axê ya sabît diparêze. Bi saya avdana birêkûpêk, ku stresa avê kêm dike, mezinbûna nebatan baştir dike. Ji ber hebûna domdar a avê bêyî qutbûnê ji ber kêmbûna sotemeniyê, beşdarî zêdebûna berhemên çandiniyê dibe. Rîska nexweşiyên çandiniyê yên bi guherînên di avdanê de ve girêdayî kêm dike, bi vî awayî kalîteya berheman baştir dike. Ev gav li gorî polîtîkayên navneteweyî yên ku armanc dikin pêşkeftina domdar û kêmkirina emisyonên karbonê bi dest bixin e. Rêveberiya Xweser tekez dike ku piştgiriya enerjiya rojê di çandiniyê de ne tenê çareseriyek demkî ye, lê belê gavek stratejîk e ber bi veguheztina aboriyek jîngehî ve ku hilberîna çandiniyê û parastina jîngehê hevseng dike. Ew derî ji bo cotkaran vedike ku sîstema enerjiya rojê bi bihayên subvansîyonkirî bistînin, wekî beşek ji planên stratejîk ji bo teşwîqkirina çandiniya domdar û parastina jîngehê.